Yüzde hesaplamak ilk okulda çarpım tablosunu ve 4 işlemi öğrendikten sonra herkezin öğrendiği ilk matematik işlemlerinden birisidir. Herkez yüzde hesaplamasını örneğin 80 liraya %10 ilave edileceği zaman önce 80′ni ilave edilecek yüzde ile çarpardık 80×10=800. Sonra çıkan sayıyı 100 rakamına bölerdik, 800/100=8 çıkardı. Buda 80′in yüzde 10′u 8 ettiğini gösterirdi. Sonra %10 ilave edilmiş miktarı görmek içinde bu %10 miktarını ana miktarla toplardık 8+80=88. Sonuç bu şekilde 3 aşamalı hesaplama yöntemi ile bulunmuş olurdu.
 
80 x 10 =800
800 / 100 = 8
8 + 80 = 88

Bunun aynısını yüzde eksiltmek için yapmak gerektiğinde de 3 işleme gerek kalıyordu. Sadece son kısmında toplama yerine çıkartma yapıyorduk. Yani 80′den %10 eksiltmek için aşağıdaki işlemi yapıyorduk.

80 x 10 = 800

800 / 100 = 8

8 – 80 = 72

Bu yöntemimiz ile hem hesap makinesinde hemde kağıt üzerinde tek çarpma işlemi ile ister % ilave edebiliyoruz, ister % eksiltebiliyoruz.

İşlemimiz aynen aşağıdaki gibi. Örneğin 80 TL’ye %40 zam yaptığımızı düşünelim. Yapmamız gereken işlem 80 TL’yi 1.40 ile çarpmak. Burada 1 rakamı var olan parayı temsil ediyor. Noktadan sonraki 40 rakamı ise ilave edilecek %40 rakamını temsil ediyor.

Yüzde ekleme formülü

80 x 1.40 = 112 yapıyor.

İster hesap makinesinde, isterseniz kağıt üzerinde deneyin göreceksiniz.

Eğer 80 TL’ye %40 indirip yaptığımızı düşünürsek, bu kez yapmamız gereken işlem yine çarpmak. Ama bu kez 1.40 ile değil 0.60 ile çarpmak. Daha önce dediğimiz gibi 1 rakamı var olan sayıyı temsil edip onu koruyordu, noktadan sonraki rakam ise ilave edilecek yüzdeyi temsil ediyordu. Şimdi ise var olan sayıyı koruyup üzerine ilave etmeyeceğimiz için 1 rakamı yerine etkisiz sayı olan 0 rakamını yazıyoruz, noktadan sonraki 60 ise 100 rakamından çıkartılan 40 rakamından sonra kalacak rakamı verecek. Çoğu insanın kafasını bu nokta karıştırıyor ama dikkatli düşününce mantığı kolayca anlayacaksınız. Bu çarpmadan sonra işlemimiz aynen aşağıdaki gibi olacak.

Yüzde çıkartma Formülü

80 x 0.60 = 48 yapar.

Bu formülü birçoğumuz biliyormudur bilmiyorum ama bilmeyenler için çok hızlı ve basit bir hesaplama yöntemidir, tavsiye ederim.



Bu bölüm 23961 defa görüntülenmiştir.